Obwód koła limbusu

Obwód koła limbusu jest podzielony na 3600 lub też (w instrumentach) na 400g. Nad limbusem znajduje się alidada, obracająca się centrycznie do limbusu względem osi głównej instrumentu. Aliada ma na obwodzie koła podziałki noniuszów umieszczone pod kątem 1800 względem siebie i jest zaopatrzona w dwie lupy umieszczone naprzeciw siebie, służące do odczytywania noniuszów. Na alidadzie umieszcza się libelę pudełkową lub też dwie libele rurkowe, umieszczone pod kątem prostym do siebie. Libele te służą do ustawiania limbusu w poziomie (tj. osi głównej ) instrumentu w położeniu pionowym). Na kole alidady jest umocowana podstawa (obsada) lunety, ustalająca położenie poziome osi poziomej obrotu lunety. Do części obracających się teodolitu należą: koło alidady i luneta, a dla teodolitu repetycyjnego również i limbus. Obracanie się tych części instrumentu umożliwia skierowanie lunety na punkt, na który celujemy. Dla ułatwienia dokładnego celowania na dany punkt luneta ma w polu widzenia pojedynczy lub podwójny krzyż nitek. Wszystkie urządzenia obracające się mają śruby zaciskowe i mikrometryczne. Prócz koła poziomego teodolit jest zaopatrzony w koło pionowe, służące do mierzenia kątów pionowych. Limbus koła pionowego jest umocowany razem z lunetą i razem z nią obraca się względem osi poziomej, nieruchoma natomiast jest alidada koła pionowego, przymocowana do podstawy lunety. Koło pionowe ma również śrubę .zaciskową i mikrometryczną. Niektóre typy teodolitów są wyposażone w busole przymocowane do nasady lunety lub do alidady. Rozróżniamy następujące osie instrumentu uniwersalnego: a) oś pionową instrumentu, tj. oś obrotu aliady, b) oś celową lunety, c) oś obrotu lunety (oś pozioma), d) oś libeli niwelacyjnej, e) osie libel alidadowych, f) oś libeli nasadkowej, g) oś libeli koła pionowego . Ponadto instrumenty repetycyjnę mają oś obrotu limbusu. [hasła pokrewne: gabloty wewnętrzne, żeliwo szare, przesycanie aluminium ]